مسمومیت بارداری یک وضعیت پزشکی جدی است که می تواند در اواسط بارداری (پس از 20 هفته) رخ دهد. افراد مبتلا به پره اکلامپسی فشار خون بالا، پروتئین در ادرار، تورم، سردرد و تاری دید را تجربه می کنند. مسمومیت زایمان معمولاً پس از زایمان از بین می رود.
مسمومیت بارداری چیست؟
مسمومیت بارداری بیماری فشار خون جدی است که در دوران بارداری ایجاد می شود. افراد مبتلا به پره اکلامپسی اغلب دارای فشار خون بالا و سطوح بالای پروتئین در ادرار (پروتئینوری) هستند. پره اکلامپسی معمولاً بعد از هفته بیستم بارداری ایجاد می شود. همچنین می تواند سایر اندام های بدن را تحت تأثیر قرار دهد و هم برای مادر و هم برای جنین در حال رشد او خطرناک باشد. به دلیل این خطرات، پره اکلامپسی باید توسط یک پزشک متخصص زنان درمان شود. از جمله شیوه های زایمان می توان به زایمان سزارین، زایمان طبیعی و زایمان در آب اشاره کرد.
اگر دچار مسمومیت بارداری شوید چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که پره اکلامپسی دارید، فشار خون شما افزایش می یابد (بیشتر از 140/90 میلی متر جیوه)، و ممکن است سطح بالایی از پروتئین در ادرار داشته باشید. پره اکلامپسی به قلب و سایر اندام های شما فشار وارد می کند و می تواند عوارض جدی ایجاد کند. همچنین می‌تواند بر جریان خون به جفت تأثیر بگذارد، عملکرد کبد و کلیه را مختل کند یا باعث تجمع مایع در ریه‌ها شود. پروتئین موجود در ادرار شما نشانه ای از اختلال عملکرد کلیه است.
چه کسانی به مسمومیت بارداری مبتلا می شوند؟
پره اکلامپسی ممکن است در مادرانی که باراول است باردار می شوند شایع تر باشد. متخصصان کاملاً مطمئن نیستند که چرا برخی افراد به پره اکلامپسی مبتلا می شوند. برخی از عواملی که ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری قرار دهند عبارتند از:
- سابقه فشار خون بالا
- بیماری کلیوی
- دیابت
- سابقه خانوادگی مسمومیت بارداری
- ضعف ایمنی مادر بدلیل بیماری مانند لوپوس
- چاقی
- بارداری چند قلو
علائم مسمومیت بارداری چیست؟
بسیاری از افراد مبتلا به پره اکلامپسی هیچ علامتی ندارند. برای کسانی که این کار را انجام می دهند، برخی از اولین نشانه های پره اکلامپسی عبارتند از فشار خون بالا، پروتئین در ادرار و احتباس آب (که می تواند باعث افزایش وزن و تورم شود).
سایر علائم مسمومیت بارداری عبارتند از:
- سردرد
- تاری دید یا حساسیت به نور
- لکه های تیره ای که در دید شما ظاهر می شوند
- درد شکم سمت راست
- تورم در دست ها و صورت
- تنگی نفس
ضروری است که تمام علائم بارداری خود را با پزشک متخصص خود در میان بگذارید. بسیاری از افراد تا زمانی که فشار خون و ادرار آنها بررسی نشود، از ابتلا به پره اکلامپسی بی اطلاع هستند.
مسمومیت بارداری شدید ممکن است شامل علائم زیر باشد :
- فشار خون بالا (فشار خون 160/110 میلی متر جیوه یا بالاتر است).
- کاهش عملکرد کلیه یا کبد.
- مایع در ریه ها.
- سطوح پایین پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی).
- کاهش تولید ادرار
اگر مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی شما شدید باشد، ممکن است برای مشاهده دقیق تر در بیمارستان بستری شوید یا نیاز به زایمان در اسرع وقت داشته باشید. پزشک شما ممکن است داروهایی برای فشار خون بالا یا کمک به رشد ریه های جنین قبل از زایمان به شما بدهد.
علل مسمومیت بارداری چیست؟
هیچ کس کاملا مطمئن نیست. اعتقاد بر این است که مسمومیت بارداری ناشی از مشکل در سلامت جفت (ارگانی است که در دوران بارداری در رحم رشد می کند و مسئول تامین اکسیژن و مواد مغذی برای جنین است). خون رسانی به جفت ممکن است در پره اکلامپسی کاهش یابد که می تواند منجر به مشکلاتی برای شما و جنین شود. دلایلی هستند که می توانند سبب مسمومیت بارداری در مادر شوند. این علل عبارتند از :
- انقباض عروق
- تغذیه‌ی نامناسب
- ژنتیک
- دیابت در بارداری
- بیماری‌های کلیوی
- اضافه وزن بیش از حد
- بارداری اول
- بارداری‌های چند قلویی
- سن مادر کمتر از 18 سال و یا بیشتر از 35 سال
آیا استرس باعث مسمومیت بارداری می شود؟
در حالی که استرس ممکن است بر فشار خون تأثیر بگذارد، استرس یکی از علل مستقیم پره اکلامپسی نیست. در حالی که برخی از استرس ها در دوران بارداری اجتناب ناپذیر است، اجتناب از موقعیت های پر استرس یا یادگیری مدیریت استرس ایده خوبی است.
مسمومیت بارداری از کدام هفته بارداری شروع می شود؟
پره اکلامپسی معمولاً بعد از هفته 20 بارداری رخ می دهد، اما ممکن است زودتر رخ دهد. بیشتر پره اکلامپسی در یا نزدیک ترم (هفته 37 بارداری) رخ می دهد. پره اکلامپسی ممکن است بعد از زایمان نیز ایجاد شود (پره اکلامپسی پس از زایمان) که معمولا بین چند روز اول تا یک هفته پس از زایمان اتفاق می افتد. در موارد نادر، هفته ها پس از زایمان شروع می شود.
آیا مسمومیت بارداری بر جنین تأثیر می گذارد؟
پره اکلامپسی می تواند باعث زایمان زودرس شود (کودک شما باید زود به دنیا بیاید). نوزادان نارس در معرض افزایش خطر عوارض سلامتی مانند وزن کم هنگام تولد و مشکلات تنفسی هستند.
بیشتر بخوانید: زایمان طبیعی
تشخیص مسمومیت بارداری
پره اکلامپسی اغلب در طول ویزیت های معمول قبل از تولد، زمانی که پزشک زنان افزایش وزن، فشار خون و ادرار شما را بررسی می کند، تشخیص داده می شود.
اگر مشکوک به پره اکلامپسی باشد، پزشک ممکن است :
- برای بررسی عملکرد کلیه و کبد، آزمایش خون را لازم بداند.
- برای مشاهده پروتئینوری، جمع آوری ادرار 24 ساعته را انجام گیرد.
- برای بررسی اندازه جنین و ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک، سونوگرافی انجام دهید.
پره اکلامپسی را می توان به دو دسته خفیف یا شدید طبقه بندی کرد. در صورت داشتن فشار خون بالا به علاوه سطح بالایی از پروتئین در ادرار، ممکن است به پره اکلامپسی خفیف تشخیص داده شود.
علائم مسمومیت بارداری شدید
- علائم آسیب کلیه یا کبد (که در آزمایش خون دیده می شود).
- تعداد پلاکت کم
- مایع در ریه های شما
- سردرد و سرگیجه.
- اختلال بینایی یا دیدن لکه ها.
راه های درمان مسمومیت بارداری
تنها راه درمان مسمومیت بارداری، زایمان است. زمان زایمان براساس عواملی همچون رشد جنین، شدت مسمومیت و هفته بارداری و توسط متخصص زنان تعیین می گردد. در صورتی که مادر در هفته 37 و یا از آن بالاتر باشد و همچنین رشد جنین مناسب باشد، زایمان سزارین صورت می گیرد. اینکار می تواند از عوارض مسمومیت بارداری پیشگیری نماید.
در صورتی که شدت پره اکلامپسی خفیف باشد و مدت زیادی تا زایمان مانده باشد، تا زمان رشد جنین به اندازه کافی می توان صبر کرد. برای درمان این عارضه رعایت نکات زیر می تواند تا حدی زیادی کمک کننده باشد
- آزمایش ادرار و آزمایش خون
- خوابیدن به پهلو چپ
- مصرف داروهای کاهنده فشارخون طبق دستور پزشک
- پیگیری دقیق ضربان قلب جنین
- انجام سونوگرافی‌های مکرر
- استفاده از دارو درمانی برای پیشگیری از تشنج
- تزریق استروئید برای کمک به رشد ریه‌های جنین
نشانه های این بیماری می تواند حداکثر تا 6 هفته پس از زایمان از بین برود، اما می تواند بیشتر از این زمان نیز طول بکشد.
