کم خونی در بارداری، یکی از مشکلات شایع در میان خانم ها است و نیاز است تا برای حفظ سلامتی مادر و جنین به آن توجه شود. در واقع در دوران بارداری، بدن مادر در وضعیتی قرار می گیرد که نیاز به مراقبت های ویژه ای دارد و برای تغذیه جنین به آهن بیشتری نیاز دارد. اما برای بسیاری از مادران مساله کمبود آهن و در نتیجه کم خونی وجود دارد.
کم خونی در بارداری اگر خفیف باشد؛ طبیعی است زیرا ذخیره آهن در بدن اغلب خانم ها برای طی کردن دوران بارداری به خصوص در ماه های دوم و سوم کافی نیست. اما کم خونی شدید برای جنین و مادر می تواند خطرناک باشد و باید به سرعت درمان شود. در ادامه این مقاله با وب سایت دکتر هما پرند از بهترین مختصصین چکاپ در زنان تهران همراه شوید.
علائم کم خونی در بارداری
در ارتباط با علائم کم خونی در بارداری باید بگوییم که کم خونی در بارداری معمولا علایم شاخص و واضحی ندارد و احتمال دارد با حالات بارداری اشتباه گرفته شود. از همین رو هم آزمایش کم خونی به صورت روتین برای مادران باردار تجویز می شود. علائم کم خونی در بارداری به شرح زیر است:
- سرگیجه
- ضعف و خستگی
- رنگ پریدگی
- سرد شدن دست و پا
- تنگی نفس
- سرگیجه
- ضربان نامنظم قلب
- درد در قفسه سینه
با این حال همانطور که اشاره کردیم؛ ممکن است کم خونی در بارداری بدون علائم بالینی به وجود بیاید؛ بنابراین بهتر است با استفاده از آزمایش خون به این موضوع پی ببرید.
علل کم خونی در بارداری
عوامل کم خونی در بارداری می تواند به شرح زیر باشد:
- سابقه کم خونی قبل از بارداری
- بارداری های پشت هم و با فاصله نزدیک
- بارداری دوقلویی چند قلویی
- سابقه خونریزی های شدید دوران قاعدگی
- مصرف ناکافی آهن در بارداری
- استفراغ های شدید دوران بارداری
تماس برای مشاوره: 02126710484
عوارض کم خونی در بارداری
کم خونی در بارداری می تواند سلامت مادر و جنین را تهدید کند و عوارض بلند مدتی را به همراه داشته باشد که به شرح زیر است:
- زایمان زودرس
- رشد ناکافی جنین در رحم ( IUGR )
- تولد نوزاد با وزن پایین
- مرگ و میربالاتر مادر و جنین
- احتمال بالاتر مرگ در اثر خونریزی در حین زایمان
- تضعیف سیستم ایمنی مادر و نوزاد
درمان کم خونی در بارداری
درمان کم خونی در بارداری با توجه به شرایط بیمار انتخاب می شود. مراقبت های پزشکی از ابتدای بارداری باید انجام شود تا این مساله کنترل شود. پزشک شما بعد از انجام چند آزمایش و بررسی میزان هموگلوبین خون می تواند مکمل خوراکی آهن به شما تجویز کند. نوع این مکمل و دوز مصرفی آن توسط پزشک و در مقایسه با شدت کم خونی مشخص خواهد شد.
برای آن که مکمل های آهن بهتر جذب شود؛ بهتر است به صورت ناشتا و همراه با آب پرتقال مصرف شود زیرا ویتامین C موجود در مرکبات به جذب بهتر آهن کمک می کنند. باید توجه داشته باشید که مکمل آهن نباید با شیر یا قهوه مصرف شود؛ زیرا کلسیم شیر اگرچه برای زنان باردار مفید است اما با جذب آهن تداخل دارد. کافئین موجود در قهوه هم در دوران بارداری مضر بوده و مانع از جذب آهن می شود.
در اغلب موارد، مصرف مکمل آهن با تجویز پزشک می تواند درمان کم خونی در بارداری به صورت قطعی باشد و پس از یک دوره مصرف این مکمل ها سطح آهن خون افزایش پیدا می کند و مشکل حل خواهد شد. بهتر است مکمل آهن را خودتان تجویز نکنید و تحت نظر پزشک آن را مصرف کنید زیرا آهن بیش از اندازه می تواند به دستگاه گوارش شما آسیب بزند.
آمپول کم خونی در بارداری
یکی از گزینه های درمان کم خونی در بارداری، استفاده از مکمل آهن به صورت وریدی است. برخی از افراد به دلیل عمل بای پس معده و یا دیگر محدودیت ها گوارشی که دارند با مصرف قرص آهن دچار مشکلات گوارشی می شوند و به همین دلیل هم پزشک آنها دریافت آمپول آ]ن از طریق سرم را تجویز می کند.
درمان خانگی کم خونی در بارداری
یکی دیگر از گزینه های درمان کم خونی در بارداری، درمان در خانه است که شما می توانید از مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، گوشت ماهی و مرغ استفاده کنید. برخی از گیاهان نیز مانند اسفناج، نخود، لوبیا و عدس هم منابع غنی از آهن هستند.
میوه هایی مانند موز، خرما، زردآلو، انجیر و سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، چغندر و سیب زمینی هم برای درمان کم خونی در بارداری مناسب هستند. در مواد غذایی زیر نیز مقادیر زیادی آهن وجود دارد:
- مرغ
- ماهی
- گوشت قرمز بدون چربی
- لوبیا
- آجیل و حبوبات
- سبزی با برگ تیره
- غلات غنی شده از آهن
- تخم مرغ
- میوه هایی مانند موز و خربزه
تماس برای مشاوره: 02126710484
آیا با وجود کم خونی می توان باردار شد
در کشور ما بیش از یک چهارم زنانی که در سن باروری هستند با مشکل کم خونی روبرو هستند. این سطح پایین آهن در خون می تواند یکی از دلایل ناباروی باشد. بنابراین بهتر است پیش از باروری درمان شود. بررسی ها نشان داده است که زنانی که در رژیم غذایی آنها مقدار کافی آهن نیست؛ تخمک گذاری مناسبی ندارند و این تخمک گذاری ضعیف می تواند قدرت باروری را تا 60 درصد کاهش دهد.
بنابراین پزشکان توصیه می کنند که هر خانمی که قصد بارداری دارد بهتر است پیش از اقدام به بارداری به پزشک زنان مراجعه کرده و از شرایط سلامتی خود مطمان شود. شاید یک مادر نیاز به رژیم غذایی خاصی داشته باشد و برای او مکمل هایی تجویز شود. پزشک ممکن است موارد زیر را برای جذب بیشتر آهن در بدن خانم های باردار تجویز کند:
- مصرف مکمل آهن
- مصرف مکمل فولیک اسید
- مصرف مولتی ویتامین های ویژه بارداری
- مصرف مواد غذایی مغذی
- گنجاندن مواد غذایی حاوی آهن در برنامه غذایی
- بالا بردن دوز ویتامین ها و مکمل های مصرفی در کمبود شدید یا در بارداری های چند قلویی
- تزریق خون در کم‌خونی های شدید
- در نظر گرفتن رژیم غذایی ویژه در افراد گیا‌هخوار که فرآورده های حیوانی مصرف نمی کنند
- عدم مصرف لبنیات و کلسیم همراه با مکمل های آهن
- مصرف ویتامین C برای جذب آهن
سخن پایانی
- کم خونی در بارداری، یکی از مشکلات شایع در میان خانم ها است و نیاز است تا برای حفظ سلامتی مادر و جنین به آن توجه شود.
- کم خونی در بارداری اگر خفیف باشد؛ طبیعی است زیرا ذخیره آهن در بدن اغلب خانم ها برای طی کردن دوران بارداری به خصوص در ماه های دوم و سوم کافی نیست. اما کم خونی شدید برای جنین و مادر می تواند خطرناک باشد و باید به سرعت درمان شود.
- در ارتباط با علائم کم خونی در بارداری باید بگوییم که کم خونی در بارداری معمولا علایم شاخص و واضحی ندارد و احتمال دارد با حالات بارداری اشتباه گرفته شود.
- درمان کم خونی در بارداری با توجه به شرایط بیمار انتخاب می شود. مراقبت های پزشکی از ابتدای بارداری باید انجام شود تا این مساله کنترل شود.
- برای آن که مکمل های آهن بهتر جذب شود؛ بهتر است به صورت ناشتا و همراه با آب پرتقال مصرف شود زیرا ویتامین C موجود در مرکبات به جذب بهتر آهن کمک می کنند. باید توجه داشته باشید که مکمل آهن نباید با شیر یا قهوه مصرف شود؛ زیرا کلسیم شیر اگرچه برای زنان باردار مفید است اما با جذب آهن تداخل دارد.
- یکی از گزینه های درمان کم خونی در بارداری، استفاده از مکمل آهن به صورت وریدی است.
- در کشور ما بیش از یک چهارم زنانی که در سن باروری هستند با مشکل کم خونی روبرو هستند. این سطح پایین آهن در خون می تواند یکی از دلایل ناباروی باشد.
