هر زوجی بعد از مدتی که از زندگی مشترکشان می گذرد بی شک به آوردن فرزند فکر می کنند؛ این فرزندآوری از پروسه ای سخت ولی شیرین به نام بارداری می گذرد که نقطه عطف آن همان زایمان و تولد کودک است. بی شک اولین چالش و سوالی که در زکینه بارداری برای هر مادری مطرح می شود انتخاب نوع زایمان است که زایمان طبیعی باشد یا سزارین. البته این چالش در زمان های قدیم چندان مطرح نبود زیرا تنها انتخاب فرد همان زایمان طبیعی بوده است. با وجود راحتی که در پروسه زایمان سرازین وجود دارد ولی همچنان زایمان طبیعی بسیار کم خطرتر و بهتر تلقی می شود. درنتیجه همچنان برای مادرانی که مراقبت های بارداری را به درستی انجام داده اند و در این دوران شرایط مساعدی دارند پیشنهاد می شود که به صورت طبیعی زایمان داشته باشند.
همه ما زمانی که نام زایمان طبیعی را می شنویم ناخواآگاه سختی ها و ناراحتی مادر در لحظه تولد فرزند برایمان تداعی می شود و شاید به همین خاطر بسیاری از افراد قید تمامی مزایای این نوع زایمان را به کلی بزنند و به سراغ زایمان سزارین بروند. ولی نکته مهم و قابل توجه اینجاست که این زایمان برخلاف سختی ها و ناراحتی که در همان لحظه تولد برای مادر به وجود می آورد، بعد از پروسه زایمان برای سلامتی مادر به طور قابل توجهی مفید است و مزایایی دارد که به همین سادگی نباید از آن ها گذشت. در این مقاله با ماه همراه باشید تا هرآنچه که لازم است را درباره زایمان طبیعی بخوانید.
مزایای زایمان طبیعی
زایمان طبیعی در بدن مادر به صورت کاملا طبیعی و غریزی اتفاق میفتد و می توان برای این نوع زایمان مزایای زیر را در نظر گرفت:
- بسیار حس مطلوبی به مادر منتقل می شود زمانی که در زمان زایمان امکان همراهی همسر در طول فرآیند زایمان وجود دارد.
- نکته بسیار مهم درباره زایمان طبیعی این است که مادر می تواند بعد از زایمان به راحتی به فعالیت های روزانه خود مانند راه رفتن و استحمام بپردازد و دوره نقاهت خاصی ندارد. همچنین همین فعالیت ها و راه رفتن می تواند به پیشگیری از یبوست بعد از زایمان بسیار کمک کند.
- در بارداری های بعدی، مادر شرایط راحت تری را تجربه می کند.
- از نظر هزینه، این نوع زایمان بسیار مقرون به صرفه تر از سزارین است.
- حتی برای خود نوزاد نیز زایمان طبیعی بسیار مطلوب تر خواهد بود زیرا مایعاتی که وارد ریه شده است، به خوبی خارج می شود.
- پس از تولد نوزاد، بلافاصله مادر می تواند فرزندش را در آغوش گرفته و به او شیر بدهد.
- زایمان طبیعی یک روند کاملا طبیعی است و مادر در حین پروسه تولد فرزندش کاملا هوشیار خواهد بود. از آنجا که در اکثر موارد زایمان طبیعی به صورت غیر تهاجمی و کاملا طبیعی انجام می شود در نتیجه عوارض و خطرات کمتری برای این نوع از زایمان وجود دارد؛ از جمله اینکه هیچ مسکنی به مادر تزریق نمی شود، درنتیجه هیچ حساسیت دارویی هم به دنبال نخواهد داشت.
چه افرادی کاندید زایمان طبیعی هستند؟!
به طور کلی همیشه باید زایمان طبیعی اولویت اول زنان باردار باشد مگر اینکه به دلیل شرایط فیزیولوژیکی بدن مادر و یا وضعیت جنین، به تشخیص پزشک متخصص زنان زایمان سزارین پیشنهاد شود. شرایط زیر در ابتدا لازم است که شرایط زیر فراهم باشد تا زایمان طبیعی پیشنهاد شود:
- زایمان فرزند اول باشد.
- مادر به بیماری زمینه ای مانند دیابت، عارضه های قلبی، بیماری های عفونی، ایدز و… مبتلا نباشد.
- وزن مادر در دوران طبیعی متعادل بوده و اضافه وزن بیش از حد نداشته باشد.
- سی و هفت هفته کامل از دوران بارداری مادر گذشته باشد.
مواردی که ذکر شد، سروط اولیه و لازم برای زایمان طبیعی است ولی اگر مسائلی همچون مواردی که در ادامه ذکر می شود، رخ بدهد احتمل انتخاب زایمان سزارین بیشتر خواهد بود.
- بیماری هایی که سبب افزایش خونریزی مادر در زایمان می شود مانند هموروئید حاد.
- اگر جنین حرکت کرده باشد و به نحوی در رحم قرار گرفته باشد که سرش به سمت پایین نباشد و یا در طول زایمان اکسیژن کافی به او نرسد.
- مادرانی که سابقه سقط های مکرر داشته باشند.
- مادرانی که چند قلو باردار هستند.
مراحل زایمان طبیعی
مرحله اول
زایمان طبیعی با شروع همان دردهای سخت و نفس گیر مادر شناخته می شود؛ همین دردها مرحله آغازین و شروع پروسه زایمان است که معمولا این مرحله طولانی ترین مرحله در پروسه زایمان طبیعی به شمار می رود. درد و انقباضات منظم در رحم شروع می شود و سبب می شود که نوزاد به سمت کانال تولد حرکت کند؛ این درد تا جایی ادامه پیدا می کند که دهانه رحم به طور کامل باز شود. دردهای زایمان طبیعی خود به دو بخش تقسیم شده و از هم جدا می شود:
دردهای آغازین
این دردها معمولا بین 8 تا 12 ساعت ولی گاها تا چند روز نیز ادامه پیدا می کند. در این مدت نیازی به مراجعه به پزشک نیست و باید مادر به نحوی این دردها را تحمل کند. این انقباضات می تواند کمر درد، اسپاسم عضلات و احساس ناراحتی در لگن را به همراه داشته باشد. سعی کنید در این مدت با راه رفتن و پیاده روی، گوش دادن به موسیقی و انجام تکنیک های تنفس این دردها را پشت سر بگذارید. در این مدت دهانه رحم تقریبا حدود 3 سانتی متر باز می شود.
درد فعال
در این فاز که حدود 4 تا 8 ساعت طول می کشد، دردها شدیدتر و منظم تر شده اند، احساس گرما در مادر بیشتر می شود و با انقباضات پیوسته دهانه رحم بین 6 تا 10 سانتی متر گشاد می شود. لازم است که مادر به مراکز درمانی مراجعه کند و برای زایمان آماده شود.
زایمان نوزاد
در این مرحله مادر با تمام وجود فشار و درد را تحمل می کند و همین فشاری که در ناحیه واژن وارد می کند سبب خروج نوزاد می شود. پس از خروج سر نوزاد، بقیه اعضای بدنش نیز به آرامی خارج می شود.
انتقال جفت
در نهایت جفت نیز از دیواره رحم جدا شده و بعد از تقریبا 5 تا 30 دقیقه از واژن خارج می شود. پزشک جفت را بررسی می کند تا هیچ چیزی در رحم باقی نمانده باشد چون همین مسئله می تواند سبب بروز عفونت در رحم شود. گاهی اوقات که درد تا چند ساعت ادامه دارد ولی هنوز نوزاد متولد نشده است و شرایط به نحوی است که دیگر نمی توان پروسه زایمان طبیعی را ادامه داد، پزشک تشخیص می دهد که لازم است طزارین انجام شود.
در نهایت همچنان این سوال برای بسیاری از مادران مطرح است که
زایمان سزارین بهتر است یا زایمان طبیعی؟
با توجه به مطالبی که پیش تر ذکر شد، کاملا روشن و واضح است که زایمان طبیع برای مادر و فرزند عوارض کمتری به همراه داشته و برای سلامتی آن ها مفیدتر خواهد بود؛ ولی گاهی با توجه به شرایط جسمانی مادر و یا فرزند، با تشخیص پزشک لازم است که حتما سزارین انجام شود؛ بنابراین نمی توان به صورت مطلق گفت که زایمان سزارین بهتر است یا طبیعی. در این راستا لازم است که حتما به یک متخصص زنان و زایمان خوب مراجعه نمایید تا بیشتر راهنماییتان کند.
