همه چیز درباره اندومتریوز

یکی از بیماری هایی که در زنان بسیار شایع است بیماری اندومتریوز می باشد. از هر چهار نفر یک نفر به این بیماری دچار می شود. این بیماری هنگامی خود را نشان می دهد که غده اندومتریال و بستره رحم در خارج از رحم رشد کنند. خوب است بدانید در این حالت مخاط رحم فعالیت زیادی داشته است و در خارج از محل اصلی ایجاد می شود. در این مقاله قصد داریم به بیماری اندومتریوز بیشتر بپردازیم.

آشنایی با بیماری آندومتریوز

بافت آندومتریوز در همه بافت های بدن به جز طحال می تواند به راحتی ساخته شود. در بخش زیرین بدن در قسمت تخمدان ها بیشتر از دیگر اندام ها ایجاد می شوند. زمان پریودی این نواحی به شدت خونریزی می کند و موجب می شود زنان در این تایم درد زیادی را متحمل شوند. محققان شیوع این بیماری را 1 تا 10 درصد تخمین زده اند. میانگین سنی ابتلا به این بیماری تقریبا 25 تا 40 سالگی می باشد. بیماری آندومتریوز 5 تا 35 درصد موجب نازایی در زنان می گردد.

چه عواملی میزان ابتلا به این بیماری را بالا می برد؟

به یاد داشته باشید در هر سنی که باشید ممکن است به بیماری آندومتریوز دچار شوید. اما برخی از عوامل درصد ابتلا به این بیماری را بیشتر می کند. به موارد زیر توجه داشته باشید:

• مبتلا بودن به سرطان سینه و سرطان تخمدان
• داشتن آسم
• داشتن بیماری های خود ایمنی
• خونریزی زیاد در زنان پریودی بیشتر از هفت روز
• مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین
• عدم فعالیت های ورزشی
• مصرف نوشیدنی های حاوی الکل
• کسانی که رده سنی سی تا چهل سال دارند و کسانی که باردار نشده اند.

به یاد داشته باشید اگر یکی از اعضای خانواده و نزدیکان به بیماری آندومتریوز مبتلا شده باشند، احتمالا شما نیز مبتلا شوید. در واقع این بیماری زمینه ژنتیکی دارد. بیمار هر بار که پریود می شد مقدار اندکی از خون به لگن وارد می شود که این کاملا طبیعی می باشد. خون به طور مایع در سونوگرافی قابل رویت می باشد.

علائم آندومتریوز چیست؟

بیماری آندومتریوز در بیشتر موارد بدون نشانه می باشد. اما گاهی نشانه هایی دارد که این نشانه ها شامل موارد زیر می شود:

• اولین نشانه این بیماری درد در قسمت لگن می باشد. این درد با گذر زمان بسیار بدتر می شود. گرفتگی لگن و درد عضلات امکان دارد پیش از پریودی آغاز شده باشد و حتی چند روز پس از پریودی نیز ادامه داشته باشد.
• نفخ و حالت تهوع در هنگام قاعدگی
• یبوست
• خستگی
• اسهال
• درد در زمان معاینه قسمت لگن
• نازایی در زنان
• احساس گرفتگی شکمی در هنگام رابطه زناشویی
• درد شدید در هنگام ادرار کردن
• درد در زمان نزدیکی با همسر
• امکان دارد در هنگام پریودی خونریزی زیاد باشد و حتی بین دو دوره قاعدگی فرد خونریزی داشته باشد.
• داشتن قاعدگی به شدت دردناک

توجه داشته باشید نشانه های بیماری آندومتریوز در هنگام بارداری به صورت موقت و در دوران یائسگی نشانه های آن کاملا از بین می رود.

علل اندومتریوز

چگونه اندومتریوز تشخیص داده می شود؟!

مراحل تشخیص بیماری آندومتریوز شامل مواردی می باشد که متخصص باید مطلع باشد. این موارد عبارتند از:

متخصص زنان درباره نشانه عادت ماهیانه و سابقه خانوادگی و پزشکی از بیمار سوالاتی می پرسد. بعد از آن چکاپ های لگنی انجام خواهد شد. در این وضعیت امکان دارد متخصص قسمت های زیرین بدن را معاینه نماید. اگر متخصص متوجه شود که بیمار به آندومتریوز مبتلا  می باشد برای چندین ماه دارو تجویز می نماید. برای تشخیص این بیماری و پیدا کردن کیست تخمدان باید سونوگرافی و تشخیص پاراکلینیک از داخل شکم انجام شود.

درمان آندومتریوز چگونه است؟!

آندومتریوز را می توان با داروهای تجویز شده توسط پزشک یا با جراحی درمان کرد. گاهی هم از دارو و هم از جراحی استفاده می شود. برخی از زنان نیز از درمان های جایگزین بهره مند می شوند.

از داروهای مسکن (مانند استامینوفن و داروهای ضد التهاب)، تا درمان های هورمونی که تخمک گذاری و پریود را متوقف می کنند، متغیر است.

از جراحی می توان برای برداشتن یا از بین بردن اندومتریوز استفاده کرد. رایج ترین روش جراحی لاپاراسکوپی است.

کیست های آندومتریوز روی تخمدان ها (اندومتریوم) به خودی خود ناپدید نمی شوند و به طور کلی با دارو قابل درمان نیستند. در صورت ایجاد علائم یا بزرگ بودن ممکن است با جراحی برداشته شوند. اندومتریوم های کوچکی که علائمی ایجاد نمی کنند ممکن است با سونوگرافی معمولی مشاهده شوند.

درمان برای بهبود باروری

بررسی ها نشان می دهد که جراحی باعث بهبود باروری در زنان مبتلا به اندومتریوز خفیف می شود. درمان آندومتریوز شدیدتر با جراحی، به خصوص اگر کیست در تخمدان ها وجود داشته باشد، ممکن است باروری را بهبود بخشد، اما این مورد ثابت نشده است. اگر لوله های فالوپ مسدود شده و پر از مایع باشد (هیدروسالپینکس)، باروری طبیعی کاهش می یابد. اگر هیدروسالپینکس یافت شود، اغلب توصیه می شود که لوله یا لوله های آسیب دیده در زمان جراحی برداشته شوند. سایر علل ناباروری را باید جستجو کرد و درمان کرد. دارو برای اندومتریوز برای بهبود قطعی باروری ثابت نشده است.

درمان درد

هنگامی که درد مشکل اصلی است، هدف درمان تسکین علائم و کاهش درد است.

مسکن های ساده (پاراستامول یا استامینوفن و غیره)

بسیاری از زنان با داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول (پانادول) و ضدالتهاب های غیر استروئیدی (پونستان، نوروفن، ناپروژنیک و غیره) تا حدودی علائم را تسکین می دهند.

درمان های هورمونی

درمان های هورمونی برای توقف چرخه طبیعی قاعدگی استفاده می شود که به نوبه خود رشد اندومتریوز را متوقف یا کند می کند و در برخی از زنان در کاهش درد ناشی از آندومتریوز موثر است. درمان ‌های هورمونی در انواع مختلفی از جمله قرص ‌ها (مانند قرص‌ های ضد بارداری خوراکی)، دستگاه ‌های داخل رحمی (میرنا یا آی یو دی) یا تزریقی در دسترس هستند. برخی از زنان با درمان های هورمونی عوارض جانبی را تجربه خواهند کرد. هدف برخی از داروها متوقف کردن تولید هورمون طبیعی بدن برای کاهش فعالیت و رشد اندومتریوز است. این داروها حالتی شبیه یائسگی ایجاد می ‌کنند و ممکن است همزمان برای مدیریت و کنترل عوارض جانبی و عوارض طولانی‌ مدت، یک جایگزین هورمونی با دوز پایین تجویز شود.

لاپاراسکوپی

جراحی ممکن است به تشخیص اندومتریوز کمک کند، به ویژه برای اندومتریوز خفیف که در آن اسکن اولتراسوند ممکن است طبیعی باشد. درمان جراحی اغلب علائم درد مرتبط با اندومتریوز را بهبود می بخشد و علاوه بر درمان های هورمونی ارائه می شود. جراحی برای اندومتریوز شامل لاپاراسکوپی است که در آن یک دوربین کوچک برای شناسایی آندومتریوز به شکم وارد می‌شود و از ابزارهای دیگر برای درمان آن استفاده می‌شود. درمان شامل برداشتن (برداشتن بافت آندومتر با استفاده از برش) و تخریب سلول ‌های اندومتریوز با استفاده از دیاترمی یا ترکیبی از هر دو روش است. انتخاب روش توسط جراح بسته به اندازه و محل ضایعه ای که باید درمان شود انجام می شود. اگر هر یک از این روش‌ها مناسب باشد، برداشتن بافت اندومترویوز معمولاً انجام می ‌شود تا بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ برای تأیید تشخیص ارسال شود.

هیسترکتومی

در گروه کوچکی از زنان که علائم شدیدی دارند که با سایر درمان ها یا جراحی دیگر برطرف نمی شوند، ممکن است جراحی های پیچیده تری مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم، دهانه رحم و لوله های فالوپ) با یا بدون برداشتن تخمدان ها در نظر گرفته شود. این روش معمولاً با جراحی لاپاراسکوپی انجام می شود، اما دوران نقاهت و بهبودی طولانی تر از لاپاراسکوپی با درمان آندومتریوز به تنهایی است.

اغلب این درمان سایر علل احتمالی درد ناشی از آدنومیوز (آدنومیوز «عارضه نفوذ آستر رحم به ماهیچه» یکی از علت‌های خونریزی غیرطبیعی در بانوان است. در این بیماری آستر رحم (آندومتر) که لایه پوشاننده داخلی رحم است، به داخل ماهیچه رحم (میومتر) نفوذ می ‌کند و باعث درد و خونریزی شدید ماهیانه می ‌شود.) و همچنین از بین بردن منبع رشد مجدد احتمالی اندومتریوز در آینده است.

جراحی روده

گاهی اوقات اندومتریوز دیواره روده را تحت تاثیر قرار می دهد. هنگامی که این عارضه باعث علائم قابل توجهی می شود، ممکن است پیشنهاد شود که قطعه آسیب دیده روده برداشته شود. این جراحی توسط جراح متخصص کولورکتال (روده) انجام می شود.

درمان های جایگزین و مکمل

درمان ‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانند مکمل درمان شما باشند یا جایگزینی برای درمان پزشکی باشند. محبوب ترین آنها طب سنتی و مصرف داروهای گیاهی است. برخی از زنان بهبود علائم خود را با این موارد تجربه می کنند، اما هیچ مدرک علمی برای حمایت از اثربخشی داروهای گیاهی در کاهش علائم یا بهبود باروری وجود ندارد.

اگر از درمان ‌های مکمل استفاده می‌کنید، عاقلانه است که درباره استفاده از آنها با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است با سایر داروهای تجویز شده تداخل داشته باشند.